Bezprym. Pierworodny syn pierwszego króla Polski (986 – zima/wiosna 1032)

Opis przedmiotu

Błażej Śliwiński

Bezprym. Pierworodny syn pierwszego króla Polski (986 – zima/wiosna 1032)

Dzieje Bezpryma, najstarszego syna pierwszego polskiego króla Bolesława Chrobrego, były zaiste tajemnicze i to zarówno za życia, jak i po śmierci. Jego istnienia nie odnotowało żadne ze średniowiecznych polskich źródeł. Nic więc dziwnego, że aż do schyłku XVIII w. nie był znany nauce polskiej, protestowano nawet że istniał, kiedy w jednej z niemieckich kronik i jednym z niemieckich roczników wypatrzyli go obcy badacze. Kiedy w końcu pogodzono się w Polsce z jego istnieniem, przez większość XIX w. identyfikowany był z najmłodszym synem Bolesława Chrobrego, Ottonem i występował jako „Otton Bezprym”. Historyczność Bezprymowi przywrócił dopiero w 1876 r. Anatol Lewicki, badacz, spod którego pióra wyszła w wielu miejscach aktualna do dziś biografia Mieszka II, trzeciego z synów Bolesława Chrobrego. Kiedy już pogodzono się w nauce polskiej z istnieniem Bezpryma, w oparciu o enigmatyczną notkę niemieckiego rocznika iż zginął jako książę zasiadający na tronie polskim z powodu najstraszniejszej srogości swego tyraństwa przypisywać mu zaczęto wszystko co tylko historyk mógł uznać za najgorsze, a co w istotny sposób przyczyniło się do upadku królestwa polskiego rychło po śmierci Bolesława Chrobrego. Zadanie to ułatwione jest faktem, że tak naprawdę poza trzema informacjami źródłowymi (że się urodził, został wygnany z Polski, mimo to zasiadł na tronie i zaraz zginął) niczego pewnego więcej o nim nie wiadomo. W prezentowanej monografii po raz pierwszy w jednym miejscu zebrano, omówiono i oceniono hipotezy pokoleń badaczy dotyczące osoby Bezpryma. Autor, oddalając jedne hipotezy, nie waha się zaprezentować i własnych, nowych. Stawia sobie jednak za cel nie tyle przekonanie Czytelnika do własnej wizji dziejów Bezpryma, co chęć rozbudzenia dyskusji o tym niegdyś całkowicie zapomnianym księciu polskim, a później obarczanym winą za prawie wszystko zło, które mogło się zdarzyć w Polsce na przełomie lat dwudziestych/trzydziestych XI w.

Spis treści:

Wstęp 7

Rozdział I.

Rodzice i pierwsze lata 35

Rozdział II.

W klasztorze eremitów 60

Piastowic w Italii w 1000/1001 roku 60

Kandydaci na eremitę: Bolesław Lambert, syn Mieszka I

i Ody; Bolesław (nieistniejący) syn Mieszka I; Bolesław (w ogóle

nieznany) syn Bolesława Chrobrego; nieznany z imienia (i w ogóle

nieznany) syn Bolesława Chrobrego i córki Rygdaga; nieślubny syn

Bolesława Chrobrego 67

Mieszko II 86

Bezprym 91

Brunon z Kwerfurtu i Bezprym 98

Rozdział III.

Tajemnicze ćwierćwiecze 118

Zamknięty w klasztorze, współpracownik ojca

i namiestnik w Czechach, morderca eremitów, tropy węgierskie 118

Bezprym ofiarą konfliktu polsko-czeskiego 124

Uposażenie 142

Rozdział IV.

Książę Polski 154

Wygnanie 154

Wojny w latach 1029–1031 i powrót do kraju 164

Bunt pogański 200

Bezprym i Rycheza 213

Bezprym tyranem 221

Bezprym i Otton. Śmierć 239

Zakończenie 249

Skróty 253

Bibliografia 255

Indeks nazwisk 271