Zbrodnia. Podgaje 1945

Opis przedmiotu

Robert Wróblewski

Zbrodnia. Podgaje 1945

31 stycznia 1945 roku, około godz. 15.00, kompania ppor. Sofki przeszła przez most nad Gwdą. Przekroczyła nieobsadzoną przez Niemców linię okopów wzniesioną tu jesienią 1944 roku i weszła do wysokopiennego, sosnowego lasu. Na czele kompanii, jako przednie ubezpieczenie, maszerował 2. pluton chor. Jana Byrskiego. Za 4. kompanią, jednak w dużym oddaleniu, podążały też pozostałe kompanie batalionu. I tak po pewnym czasie rzekę przekroczyła także 6. kompania ppor. Władysława Kozłowskiego, wzmocniona plutonem ciężkich karabinów maszynowych i drużyną rusznic przeciwpancernych. Za mostem kompania rozwinęła się w tyralierę po prawej stronie drogi. Natomiast 5. kompania ppor. Hieronima Niczewskiego po przekroczeniu rzeki rozwinęła się po lewej stronie drogi. Potem przez most przeszedł pluton ciężkich karabinów maszynowych, pluton rusznic przeciwpancernych i pluton działek przeciwpancernych kal. 45 mm. W praktyce cały 2. batalion. Kompania moździerzy kal. 82 mm ppor. Henryka Busłowicza pozostała przed mostem na stanowiskach ogniowych. W takim szyku 2. batalion kierował się w stronę Podgajów…

Wydarzenia, do jakich doszło w rejonie wsi Podgaje na przełomie stycznia i lutego 1945 roku są główną osią narracji najnowszej książki Roberta Wróblewskiego, zatytułowanej „Zbrodnia. Podgaje 1945”. Autor skupił się tu na szczegółowym opisie walk o wieś Podgaje oraz tragicznym epizodzie z nimi związanym – wzięciem do niewoli, a następnie zamordowaniem grupy żołnierzy Wojska Polskiego. Jednocześnie wydarzenia w Podgajach zostały ukazane w szerszym kontekście walk o linię rzeki Gwdy oraz bojów o miasta Złotów i Jastrowie. Autor oparł swe opracowanie o archiwalia polskie, rosyjskie, niemieckie i łotewskie, jak również dotarł do akt śledztw i zeznań świadków wydarzeń w Podgajach tragicznej zimy 1945 roku.

SPIS TREŚCI

Wstęp

Przeciwnik– 15. dywizja grenadierów SS (łotewska nr 1)

Bitwa o Złotów, 29–30 stycznia 1945 r.

Podgaje, 30 stycznia

Preludium do starcia. Ponowne obsadzenie Podgajów, 31 stycznia

Zagłada 4. kompanii, 31 stycznia

Próba ucieczki z niewoli, noc 31 stycznia/1 lutego

W oku cyklonu, 1 lutego

Podgaje, 2 lutego

Zdobycie Jastrowia, 2 lutego

Odwrót z Podgajów, 3 lutego

Mord na polskich jeńcach

Bibliografia

Załączniki

1. Załącznik 1. Biogramy
2. Załącznik 2. Obsada personalna 2. batalionu 3. pułku piechoty
3. Załącznik 3. Wykaz żołnierzy 4. kompanii 3. pułku piechoty, którzy atakowali Podgaje w dniu 31 stycznia 1945 roku
4. Załącznik 4. Obsada personalna 15. Waffen-Gren.Div. der SS
5. Załącznik 5. Oddziały czasowo podległe 15. Waffen-Gren.Div. der SS
6. Załącznik 6. Struktura organizacyjna 2. korpusu kawalerii gwardii